Vriendelijk als het kan, streng als het moet

Dit is dus niet hoe het werk van een integraal inspecteur bij OZHZ eruitziet, vertellen Johan van Westen en Dian van Zetten. Allebei zijn ze integraal inspecteur. Johan al sinds 2009. Hij werkte Dian in toen zij in 2019 bij OZHZ binnenkwam en leerde haar hoe je een inspectie uitvoert in OZHZ-stijl.

Dian en Johan controleren of gebouwen voldoen aan de wet- en regelgeving rondom brandveiligheid, bouwen en milieu. Het gaat dan vooral om gebouwen waar risicogroepen verblijven. Of waarbij veel mensen tegelijk aanwezig zijn. Denk aan woonzorglocaties, verzorgingstehuizen psychiatrische inrichtingen, ziekenhuizen, scholen en gevangenissen.

Controleren of gebouwen aan de regels voldoen, dat klinkt een beetje droog. Is het dat ook?

Johan: “Het werk dat ik doe vind ik zo ontzettend leuk. Ik doe het al meer dan 10 jaar en ik heb er nog zo veel plezier in. Ik ben lekker veel buiten. Ik heb heel veel bedrijven in de regio goed leren kennen. Ik weet wat er allemaal speelt in onze regio. En je maakt gewoon heel veel leuke dingen mee.”

O ja, wat maak je dan voor leuke dingen mee?

Johan: “Nou bijvoorbeeld, laatst was er een collega met me mee die zelf geen integraal inspecteur is. Maar hij wilde eens meekomen om te kijken wat ik doe …”

Dian schiet in de lach: “Hahaha ik weet al wat je gaat vertellen!”

Johan gaat onverstoorbaar verder: ”Ik ging die dag naar een instelling waar mensen met een psychische stoornis verblijven. De mensen daar kennen mij wel. Maar die collega was natuurlijk een nieuw gezicht. Toen kwam er één van die bewoners op mijn collega af en probeert hem in zijn kruis te grijpen! En dat bleef hij maar proberen. Ik vond dat hilarisch. Maar die collega wordt er volgens mij nog steeds zwetend wakker van. En er zijn natuurlijk wel begeleiders bij die zorgden dat het niet verder uit de hand liep. Maar even later kwam er een bewoner met stukjes appel in zijn hand. Die wilde hij per se aan mijn collega geven. Nou ja, je begrijpt, mijn collega had het niet makkelijk die dag. En ik heb veel gelachen.”

Dian: “Ik vind het ook gewoon heel leuk hoe de meeste mensen reageren op een inspectie. De meeste mensen willen het namelijk wel goed doen. Maar ze weten niet altijd precies hoe de regels in elkaar zitten. En dan vinden ze het heel fijn als je ze wijst op de punten die anders moeten of beter kunnen. Ja, vaak krijg je hele positieve reacties.”

Maken jullie dan nooit vervelende dingen mee?

Dian: “Nou ja, je ziet ook wel dingen die de meeste mensen niet zien. Dingen die je niet in de koude kleren gaan zitten.”

Johan: “Ja, de minder mooie kant van de samenleving zien wij ook. We komen in gevangenissen waar mensen levenslang uitzitten. En in instellingen waar mensen krijsend, schreeuwend op de grond liggen. Dan word je er toch bij stilgezet dat dit zich ook afspeelt in de samenleving.”

Het lijkt me dat je dan wel stevig in je schoenen moet staan.

Johan: “Je moet stevig in je schoenen staan. En je moet situaties snel kunnen inschatten. Ik kwam twee jaar geleden bij een sportvereniging. Het was midden in de nacht en ze veroorzaakten geluidsoverlast. Toen in naar binnen stapte zag ik in één oogopslag dat ze allemaal dronken waren. En ze waren meteen heel agressief. Dan moet je laten zien: ik ben heus niet bang voor jullie. Gelukkig kwam er vrij snel een bestuurder bij die besefte dat hij dit niet uit de hand moest laten lopen. En dat gebeurde dus ook niet.”

Dian: “Ja, ik denk ook dat je stevig in je schoenen moet staan in deze functie. In ons hebben we dat allemaal wel. Daarnaast moet je ook kunnen aanvoelen waar de situatie om vraagt. Ik merk bijvoorbeeld dat veel mensen er behoefte aan hebben dat we met ze meedenken. Ze vragen dan tijdens de inspectie hoe ze bepaalde dingen het best kunnen aanpakken. Je moet dan natuurlijk niet zomaar allerlei dingen gaan roepen, daar moet je mee oppassen. Maar een beetje meedenken kan natuurlijk wel.”

Als een soort adviseur eigenlijk?

Johan, trekt een bedenkelijk gezicht: “Nou, te veel adviseren is ook niet goed. Uiteindelijk ben je wel het bevoegd gezag. Als het ergens niet goed volgens de regels is, dan handhaven we echt wel. Dan gaan we op onze strepen staan.”

“Maar, ik denk wel dat we in de toekomst steeds meer meedenken met ondernemers. Dat is denk ik de invloed van de omgevingswet. Je functioneert dan meer als een soort gebiedsmanager, die goed moet weten wat er in de omgeving speelt. Dat zie je nu al, bijvoorbeeld bij woongebouwen met veel seniorenwoningen. Daar zijn de risico’s qua brandveiligheid een stuk groter, omdat mensen steeds langer thuis blijven wonen. Veel oude mensen met een scootmobiel die ze stallen en opladen in de vluchtwegen. Vroeger zou je alleen een brief sturen naar de woningbouwvereniging dat ze bepaalde aanpassingen moeten doen. Maar nu organiseert de Veiligheidsregio adviesavonden om de bewoners zelf bewust te maken van de risico’s. En die aanpak gaan we steeds meer zien.”