Data: we zitten op goud, we moeten het nu nog delven

In de data-ambitie staat hoe OZHZ in de toekomst met data omgaat en wat onze definitie van data is. Edwin: “Kijk, data is eigenlijk niet meer dan gegevens. Dit kan bijvoorbeeld de uitkomst van een controle zijn of het verlenen van een vergunning. Met deze gegevens kan je vaak nog niets.”

Allereerst moet je vraag duidelijk zijn

Maar daar hoeft het niet bij te blijven. Hij vervolgt: “Op het moment dat je een vraag hebt, kun je het benutten. Bijvoorbeeld: Hoeveel energie wordt er nu door bedrijven in de regio Zuid-Holland zuid gebruikt? Dan heb je al die gegevens nodig om die vraag te beantwoorden. In praktijk betekent dit dat ja al dit data stopt in een informatieproduct, bijvoorbeeld een dashboard of kaart. Daarop lees je het antwoord af.”

“Wij slaan zo veel informatie op in verschillende systemen. Hier kan je hele interessante inzichten uit halen. Het zou zonde zijn als we hier niets mee zouden doen. Maar omdat er zoveel mogelijkheden zijn, moeten we keuzes maken. We richten ons op wat de gemeenten en provincie graag willen hebben.”

Gerichter informatie verzamelen en slimmer aan elkaar koppelen

“Ja, inderdaad”, valt Carla bij. “Allereerst gaan we gerichter informatie opslaan, zodat we betere informatieproducten kunnen maken. Laat ik een voorbeeld noemen. We maakten bijvoorbeeld een energiedashboard. Hierin gebruikten we niet alleen onze eigen data, maar ook de informatie van de Kamer van Koophandel. Zij weten weer welk type bedrijf daar gevestigd is. Door onze informatie daaraan te koppelen, zoals waar de bedrijven zich bevinden en hoeveel energie zij verbruiken, kunnen we een kaart maken. Hier maken we een toezichtprogramma voor en kunnen we efficiënter de inspecties uitvoeren.”

Edwin knikt meteen en vult aan: “Dit is inderdaad een mooi voorbeeld. Dit energiedashboard is namelijk ook gelijk een overzicht van hoe het met het energieverbruik zit in de regio.”

Maar wat levert het de gemeenten in Zuid-Holland Zuid en de provincie op? “Nou veel”, legt Carla uit. “Het klinkt misschien als een open deur: data helpt bij het maken van bestuurlijke keuzes. Stel een gemeente wil aan de ene kant energie opwekken en aan de andere kant ook energie besparen. Met onze informatie maken we inzichtelijk hoeveel het verbruik is en waar winst te behalen valt. Dit kan helpen bij de politieke keuzes die gemaakt moeten worden.”

Edwin: “Dit gaat zeker veel opleveren. Om beleid te voeren, hebben gemeenten informatie nodig. Maar ook bij verschillende vraagstukken is het van belang. Denk bijvoorbeeld aan het onderwerp ‘ondermijning’. Dan gaat het over het vermengen van de boven- en onderwereld. Ook wij zien veel signalen als iets mogelijk mis is. Ook daarbij is het handig om verschillende gegevens van verschillende organisaties met elkaar te vergelijken.”

Wordt het dadelijk een ‘u vraagt wij draaien systeem’? Of proberen we de vragen voor te zijn? Edwin: “Een combinatie van beide. Vragen kunnen zich zomaar voordoen zonder dat je het verwacht. Maar ik denk dat we ons ook kunnen voorbereiden op de vragen die we zien aankomen, zoals bij energie en ondermijning.”

Dit klinkt niet als iets wat bij één afdeling kan liggen. “Nee, zeker niet”, zegt Carla meteen. “Het raakt heel de organisatie. Iedere afdeling binnen OZHZ verzamelt informatie. Als een toezichthouder iets registreert voor zijn inspectie, kan dat weer gebruikt worden voor een rapportage op een ander niveau. Een vergunningverlener kan dat misschien wel gebruiken als input voor het verlenen van een vergunning. Daarom is het belangrijk dat alle afdelingen hieraan meewerken. We willen voorkomen dat dit een apart project wordt van één afdeling.”

Edwin: “We hebben van te voren niet bedacht welke informatieproducten nodig zijn. Daar gaat dit project ook niet over. Waar wij ons op richten is dat we data verzamelen die we kunnen toepassen. Wanneer dat voldoende is, kunnen we de informatieproducten maken die we willen maken. Maar voordat we daar zijn, moeten we naar onze eigen organisatie kijken. Hoe gaan we dit nou organiseren? Hoe gaan we ervoor zorgen dat elke medewerker van OZHZ de juiste data invoert in de systemen? En dat dit op een goede manier gebeurt, zodat we hier inzichten uit kunnen halen.”

Eind 2020 is de data-ambitie vastgesteld. “Maar om dit te bereiken moeten we nog veel doen”, vertelt Edwin. “Voordat we pas echt kunnen beginnen, moeten we eerst heel goed nadenken over hoe we de informatie gaan verzamelen. Wat zijn de meest efficiënte manieren? Moet een collega dat zelf invoeren of gaat het geautomatiseerd? Hoe voorkomen we dat hier fouten in sluipen?”

Heel veel vragen waar we nog een antwoord op zoeken. En dat zijn niet de enige vragen die nog spelen. “Je hebt aan de achterkant natuurlijk ook de informatieproducten zelf waar we nog veel over moeten beslissen. Want welke dataproducten gaan we ontwikkelen? Welke hebben prioriteit? Welke informatie heeft de meest toegevoegde waarde? Want het bouwen van een product kost geld en tijd. Hier moeten we regie op hebben. Je hebt ook mensen nodig die de vertaling maken tussen inhoudelijke vragen en de techniek.”

Wanneer willen jullie er zijn?

Carla: “Over ongeveer 4 jaar. Dan zijn we op stoom gekomen. We kijken nu concreet hoe we de tussenstappen kunnen uitwerken. En hopen dat we de komende maanden veel bereiken. We leren ook van projecten die nu al lopen.”

Edwin: ” Dat laten we niet gebeuren.”

Carla sluit af: “Uiteindelijk werken we aan een goede leefomgeving en daarvoor gebruiken wij nu goede vak- en gebiedskennis. Een integrale aanpak en data spelen daar een steeds grotere rol in. Als wij die data niet benutten, ben je ook minder dienstbaar naar je inwoners en je opdrachtgevers. We zitten op goud. We moeten het alleen gaan delven.”