Wateroverlast
Als gevolg van klimaatverandering wordt het niet alleen warmer. Ook valt er meer regen, doordat warmere lucht meer waterdamp bevat. De hoeveelheid neerslag en extreme neerslag in de winter nemen toe. Daarnaast worden de regenbuien ook steeds extremer in de zomer. Ook hagel- en onweersbuien worden heviger. Hierdoor is er een grotere kans op wateroverlast.
De watersystemen in Nederland zijn vaak zo ingericht dat ze regenwater zo snel mogelijk afvoeren. Maar de systemen kunnen zeer langdurige neerslag en hevige regenbuien vaak niet aan. Dat kan grote gevolgen hebben voor de samenleving. Wegen kunnen bijvoorbeeld onbegaanbaar worden door water op straat. Het water kan huizen/gebouwen instromen. Gewassen kunnen beschadigen bij te veel neerslag. En water op straat kan ook gezondheidsrisico’s veroorzaken, als er door overbelasting van het riool vervuild water op straat terechtkomt.
Wateroverlast voorkomen
Wateroverlast kun je het beste voorkomen door neerslag weg te laten zakken in de bodem, op de plek waar het valt. Dat heet ook wel infiltreren. Dit kan bijvoorbeeld door het aanleggen van groen in plaats van tegels of de toepassing van infiltratiekratten en putten. Als dat niet kan, of als het niet voldoende helpt, kun je water tijdelijk bergen. Dit kan met behulp van een regenton, waarbij het water ook kan worden hergebruikt. Tot slot kun je het ook nog vertraagd afvoeren, bijvoorbeeld door het aanleggen van een goot of via een groen dak.
'Water en bodem sturend' als uitgangspunt voor de inrichting van Nederland
‘Water en bodem sturend’ wil zeggen dat het bodem-watersysteem een doorslaggevende rol speelt bij de inrichting van Nederland. Daardoor is ons land beter bestand tegen klimaatverandering en voorkomen we nog meer druk op de ondergrond. In 2022 koos het kabinet de beleidslijn ‘water en bodem sturend’ als uitgangspunt voor de inrichting van Nederland. Maar hoe gaan we met dit uitgangspunt om in de praktijk? Dat is nog een uitdaging.
Gelukkig is in april 2024 is het ‘Ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving’ gepubliceerd. Het is een eerste landelijke uitwerking van het principe dat water en bodem sturend moeten zijn bij nieuwe ontwikkelingen. Het geeft meer duidelijkheid over waar er gebouwd kan worden, door per locatie de risico’s te tonen op het gebied van waterveiligheid, wateroverlast, bodemdaling en drinkwater. Zo kan het ruimtelijk afwegingskader gemeenten, waterschappen en provincies helpen bij locatiekeuzes voor nieuwe ontwikkelingen en bijdragen aan het sterk inrichten van Nederland.
Lees hier meer over de grenzen van ons water- en bodemsysteem.