Het programma in een notendop
Op het moment dat de Omgevingswet in werking treedt, moet de basis goed geregeld zijn. Met dit programma zorgen we daarvoor. Kortom: OZHZ kan straks goede vergunningen blijven verlenen, strikt toezicht blijven houden en adviezen geven aan gemeenten en provincie. Om op tijd klaar te zijn met de voorbereidingen, formuleerden wij eerder vier opgaven:
- Ervaring opdoen en producten ontwikkelen
- Systemen en processen aanpassen en inrichten
- Kennis verwerven en opleiden
- Afspraken maken met opdrachtgevers
De voorbereidingen doen we samen de provincie Zuid-Holland, gemeenten en ketenpartners in de regio, zoals de GGD en veiligheidsregio. Hieronder lichten we projecten, voorbeelden en ontwikkelingen uit. Het programma Omgevingswet loopt door in 2022.
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Met de Omgevingswet wil de overheid de regels voor ruimtelijke ontwikkeling vereenvoudigen en samenvoegen. Zodat het straks bijvoorbeeld makkelijker is om bouwprojecten te starten.
Rijksoverheid.nl
De kracht van regionale samenwerking
Sinds 2015 werken de betrokken ketenpartners in Zuid-Holland Zuid samen aan de invoering van de Omgevingswet. OZHZ faciliteert en neemt deel. Benieuwd naar enkele voorbeelden uit 2021 van deze regionale samenwerking?
Samen testen, samen wijzer
In 2021 vonden ook ketentesten plaats. Hier gingen we ook mee door toen OZHZ, door de omschakeling naar een nieuw IT-systeem, geen eigen aansluiting meer had op het Digitale Stelsel Omgevingswet. Zo keek OZHZ, samen met de gemeente Molenlanden en Hendrik Ido Ambacht, mee met een test vanuit de gemeente Hoeksche Waard. Samen met het waterschap Hollandse Delta en VRZHZ werden het doen van gecombineerde aanvragen met verschillende aanvragen getest.
Droog oefenen deed OZHZ ook. Onder leiding van Regionaal Implementatiecoach Omgevingswet voor Zuid-Holland Zuid, Wim van Oekel, deed OZHZ, samen met de gemeente Dordrecht, Alblasserdam, de Belastingdienst Drechtsteden en Rijkswaterstaat, aan zelfsimulatie. De basale stappen in het vergunningenproces werden ‘droog’ doorgelopen. De algemene les: er is nog werk aan de winkel!
Inregelen legesverordening
Gemeenten en provincie moeten bepalen hoe het legesstelsel eruit komt te zien. In 2021 dacht een speciale werkgroep vanuit het Regiobrede project hierover na en presenteerde een voorstel. OZHZ was hierin deelnemer. Het voorstel voor leges trok zelfs de belangstelling van OmgevingsdienstNL.
Samenwerking bij Toezicht & handhaving
In 2021 keken we in het Regiobrede project naar een verdere versterking met de samenwerking met ketenpartners bij toezicht en handhaving. Immers in het kader van de Omgevingswet worden zaken zoals transparantie, eenduidig optreden, efficiency, één loketgedachte nog belangrijker. De werkgroep keek eerst naar de verbeteropties van toezicht en handhaving in de oprichtingsfase en daarna naar de gebruiks- en beëindigingsfase.
StoryMaps: ''Klein gestart, uitgegroeid tot handig naslagwerk''
Een digitaal naslagwerk van milieuthema’s in de Omgevingswet: dat is wat StoryMaps biedt. Projectleider Aysan, vertelt hoe dit idee is ontstaan: “Het begon klein, met een interne insteek. Doel was om kennis van milieuthema’s onder de Omgevingswet overzichtelijk mee te geven aan de collega’s die deelnemen aan de gesprekken met gemeten en provincie over de nieuwe wet.” Het werkte.
De tekst gaat verder onder de afbeelding.
Tijdens de gesprekken ontvingen we enthousiaste reacties. Al snel kwam de vraag vanuit onze gemeenten en provincie om het ook met hen te delen.
Aysan
Méér kennis opdoen en delen
De vergunningverleners en toezichthouders van OZHZ bereiden zich voor op alle wijzigingen in procedures en werkwijzen. Samen met andere Zuid-Hollandse omgevingsdiensten volgden zij daarom cursussen. Of delen opgedane kennis met elkaar. Een mooi voorbeeld is de training die onze toezichthouders milieu kregen van de DCMR-collega’s.
Daarnaast volgt elke nieuwe medewerker, in welke functie dan ook, een trainingsdag over de Omgevingswet. We hebben daarvoor zelf trainers opgeleid, die de link tussen theorie en de dagelijkse praktijk bij OZHZ kunnen leggen. Deze trainers komt voort uit het lopende train-de-trainer traject van de provincie Zuid-Holland.
Een ander voorbeeld is de kennis die we opdeden over procesoptimalisatie. Onze bouwvergunningverleners en –adviseurs kregen samen met collega’s van Alblasserdam en Dordrecht een kijkje in de keuken van leanmanagement. Met twee leancoaches hielden we het proces scherp tegen het licht. Genoeg werk aan de winkel! In 2022 gaan we aan de slag met de uitkomsten.
Nieuw IT-systeem in voorbereiding
OZHZ gaat werken met een nieuw IT-systeem zodra de Omgevingswet ingaat: OpenWave. Dit is een zaaksysteem voor Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH). Het systeem wordt al gebruikt door andere omgevingsdiensten en heeft bewezen erg bruikbaar te zijn in ons werk. Het biedt daarnaast ook technische ondersteuning voor betere samenwerking met overheidsinstanties, zoals andere omgevingsdiensten.
De keuze om te gaan werken met OpenWave viel pas in oktober 2021. Eerder werkte OZHZ aan de invoering van een ander, nieuw zaaksysteem. Dat traject werd stopgezet. De redenen? Divers! Onder andere het uitstel van de Omgevingswet. Daarnaast verlengde de leverancier de ondersteuning van dit systeem niet. Ook werkte het systeem voor OZHZ niet zoals verwacht.
Afspraken maken met opdrachtgevers
Wat zijn de huidige taken van OZHZ en hoe vertalen die zich naar de Omgevingswet? Het Algemeen Bestuur van OZHZ onderschreef in maart 2021 de uitgangspunten daarvoor. De kern:
– OZHZ blijft doen wat hij nu ook doet;
– Zoveel mogelijk taken regionaal taken uitvoeren;
– Nieuwe taken door de Omgevingswet voert OZHZ uit als ze bij OZHZ passen.
In 2021 voerde OZHZ met individuele opdrachtgevers gesprekken over een goede taakuitvoering. Deze vormen de basis voor jaarprogramma’s, budgetten en mandaten. In 2022 gaan we hiermee door.
Handreiking: Van inrichting naar milieubelastende activiteit
Met de Omgevingswet gaan we over van het begrip ”inrichting” naar ”milieubelastende activiteit (MBA)”. Om meer inzicht te hebben in het effect van deze verschuiving, stelde Omgevingsdienst NL een handreiking op. OZHZ schreef mee aan deze handreiking.
De handreiking geeft een beeld van wat de wijziging inhoudt en wat de gevolgen zijn. Het geeft een overzicht van de te zetten stappen om het inrichtingenbestand om te zetten naar MBA’s. Daarnaast biedt de handreiking veel praktische informatie voor de vergunningverlener.
Overlast door lichthinder tegengaan onder de Omgevingswet
Een fel verlicht sportveld, een grote reclamezuil of licht op bedrijfs- of parkeerterreinen: er zijn veel locaties met kunstmatige verlichting. Dit kunstlicht kan negatieve effecten hebben. Zoals het verstoren van de biologische klok en oriëntatie van mensen en dieren. Dit vraagt om specialistische kennis die niet overal aanwezig is. Vooral met het oog op de aankomende Omgevingswet. Daarom sloegen diverse omgevingsdiensten, waaronder OZHZ, de handen ineen door het organiseren van een ‘Landelijk lichtplatform’.
Een lichtkaart helpt bij handhaving
Mede met de kennis uit dit Landelijk lichtplatform keek OZH naar de mogelijkheden om overlast tegen te gaan en werkte dit uit in een notitie over de wet- en regelgeving. Deze notitie biedt gemeenten handvatten om lichthinder een plaats te geven in hun omgevingsvisie en omgevingsplan. Deze informatie helpt bij het vinden van een balans tussen bedrijvigheid, natuur, milieu en gezondheid. Ook werken we aan hulpmiddelen om lichthinder te beperken en te handhaven, zoals bijvoorbeeld een lichtkaart. Bekijk de concept-lichtkaart voor de gemeente Dordrecht.
De ínterne omgevingstafel: praktijkvoorbeeld met stichting DOOR
Om voorbereid te zijn op de Omgevingswet, werkt OZHZ steeds vaker met omgevingstafels. In juli vond een interne Omgevingstafel plaats. Hoe zag dat eruit? Wat leverde het op? En is het eigenlijk voor herhaling vatbaar?
Geluid door activiteiten – bouwsteen voor het Omgevingsplan
Eind 2020 kwam al voor elke gemeente de handreiking beschikbaar over hoe gemeenten kunnen omgaan met de bruidsschat in het omgevingsplan. In 2021 gingen we verder de diepte in met een handreiking voor het thema Geluid door activiteiten. Deze handreiking helpt OZHZ-ers en gemeenteambtenaren bij het maken van keuzes. Het geeft de juridische mogelijkheden en beperkingen aan voor het opnemen of juist weglaten van bepalingen en normen in het omgevingsplan. In 2022 gaan we in een pilot Omgevingsplan Molenlanden de handreiking in de praktijk brengen. Daarnaast zullen we in 2022 voor meer onderwerpen van de bruidsschat de diepte ingaan. Dit doen we samen met verschillende gemeenten en de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant.
Nieuwe plichten voor toezichthouders: hoe werkt dit in de praktijk?
Met de Omgevingswet komen verschillende plichten op de toezichthouders af. Denk aan meldings- en informatieplicht, maar ook aan de nieuwe specifieke zorgplicht. Hoe moet je goed toezicht hierop houden? Om toezichthouders te helpen, stelde OZHZ een handleiding op. Ook oefenden toezichthouders aan de hand casuïstiek met de nieuwe specifieke zorgplicht. In 2022 gaat OZHZ door met het oefenen met deze verschillende plichten.
Uitgelichte stukken
Meer weten? Het programma Omgevingswet valt onder het Regieplan 2019 – 2021. Download het Regieplan hieronder. Liever voorbeelden van projecten bekijken? Kijk dan terug in de eerste voortgangsrapportage of de tweede voortgangsrapportage. Vanaf 2022 valt het programma Omgevingswet onder de Ontwikkelaanpak. Nieuwsgierig? Download de aanpak hieronder.