Samen meer grip op milieuschade 2022

Elke inwoner van Nederland heeft baat bij een schone, veilige en gezonde leefomgeving. Daarom willen we milieuschade voorkomen in plaats van achteraf herstellen. Niet voor niets inspecteren wij bedrijven en houden we toezicht in natuurgebieden per jaar. Maar soms is er meer nodig.

Milieuwetten beschermen onze lucht, ons water, ons voedsel en onze natuur

Dit is het geval bij het gecalculeerd schade toebrengen aan het milieu, ook wel milieucriminaliteit genoemd. De kosten van milieucriminaliteit voor onze maatschappij zijn hoog. Aan de buitenkant vaak ‘respectabel’ ogende bedrijven overtreden de milieuwetten niet alleen om er actief geld mee te ‘verdienen’, maar vaak ook om uitgaven te besparen door milieumaatregelen na te laten. Die milieuwetten zijn er om de volksgezondheid, de kwaliteit van essentiële levensbehoeften zoals lucht, (drink)water en voedsel en flora en fauna te beschermen. In 2021 verscheen nog een interessant rapport hierover: Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit. Daarin lees je over 9 verschillende vormen van milieucriminaliteit.

Werken aan duurzaamheid, betekent ook het terugdringen van milieucriminaliteit

Sommige uitingen van milieucriminaliteit brengen het halen van de klimaatdoelen ook in gevaar, doordat zij een schadelijk effect hebben op milieu en klimaat. Werken aan een duurzame regio, betekent dan ook werken aan het terugdringen van milieucriminaliteit. Met dit programma ontwikkelt OZHZ de benodigde skills, kennis, en werkwijze om milieuschade te voorkomen.

‘Meer prioriteit, capaciteit en inzet voor strafrechtelijke handhaving en vervolging.’ Het is één van de adviezen uit het rapport van de Commissie van Aartsen, om milieucriminaliteit en milieuschade tegen te gaan. Dat het nodig is, blijkt uit recente incidenten met bijvoorbeeld afval, recycling en illegale zandwinning. Wij vroegen twee inspecteurs wat OZHZ doet om dit soort criminaliteit eerder op te sporen.

“Het was de stagiair”

Lees het verhaal van Renske en Monique: “Het was de stagiair”.

Vergunningen verlenen, toezicht houden en handhaven (VTH): hoe doe je dat? In onze Nota VTH staan onze ambities, prioriteiten en kaders. Zo is OZHZ transparant over wat belangrijk is en welke keuzes we in de uitvoering maken. We werken op dit moment aan een nieuwe nota voor het werk dat wij voor de gemeenten doen.

Wat wordt anders?

Veel gaat goed, maar ook kan veel beter. Zo willen we beter kunnen inspelen op wat nu actueel is, denk aan de energietransitie. Ook is er meer mogelijk door data beter te benutten. Denk aan het actueel houden van vergunningvoorschriften en het bedrijvenbestand. Of het doen van goede analyses voor meer inzicht.

Je geeft onderling als overheden signalen door als je denkt dat het mis is. Klinkt logisch, maar hoe gaat het in de praktijk? Heeft het nut, werkt het? Wat kun je achterhalen? Een verhaal uit de praktijk. OZHZ kreeg eerder in 2022 een bericht van een andere omgevingsdienst. Afvalstoffen van buiten onze regio zouden bij een bedrijf in onze regio Zuid-Holland Zuid terecht komen. Bij een bedrijf dat het mogelijk niet op de juiste wijze zou (kunnen) verwerken. Een overtreding dus, met risico’s.

Ketenonderzoek leidt tot last onder dwangsom

Bij zulke signalen doen onze inspecteurs ketenonderzoek. We kijken welke stoffen waar vandaan komen, waar ze heen zijn gebracht en of dit op de juiste manier gebeurde. En soms is zelfs de vraag of het überhaupt wel had gemogen. In dit geval was het bedrijf duidelijk in overtreding en ligt er nu (een voornemen tot) een last onder dwangsom. Dit betekent dat het bedrijf een flink bedrag moet betalen als zij opnieuw in overtreding gaan.

Je kunt niet duidelijk genoeg zijn

Bij OZHZ krijgt deze vorm van ketentoezicht steeds meer vorm. Een belangrijke manier om meer grip te krijgen op bijvoorbeeld afvalstromen. Als we de keten beter in kaart hebben, kunnen we sneller in actie komen en zo milieuschade voorkomen. Daarnaast schept het een duidelijkheid voor bedrijven: je doet alléén waarvoor je toestemming hebt.