Te veel PFAS in eieren hobbykippen Zuid-Holland Zuid

Ze bevatten 6 tot 1.000 keer meer PFAS dan een gemiddeld commercieel ei. Particuliere eieren komen van kippen die als hobby worden gehouden. Bijvoorbeeld in achtertuinen, moestuinen en zorg- en kinderboerderijen.

“Wij zijn als gemeenten natuurlijk geschrokken van de bevindingen van het onderzoek. In december bleek uit regionaal onderzoek dat de eieren te veel PFAS bevatte. In december hebben we het advies om geen eieren van hobbykippen te eten gedeeld. Het onderzoek van het RIVM geeft aan dat dit advies blijft staan. Dit is niet alleen een probleem van onze regio, maar een landelijk probleem. De effecten van de vervuiling van PFAS, niet alleen in onze regio maar ook uitgestoten op andere plekken, blijkt steeds verder te reiken. Wij vinden het dan ook nog steeds belangrijk dat er een verbod op Europees niveau komt op de uitstoot van PFAS en blijven daarvoor strijden, ook lokaal.”

Het RIVM heeft voor 31 locaties berekend hoeveel eieren van hobbykippen mensen per week kunnen eten, zonder over de gezondheidskundige grenswaarde van PFAS heen te gaan. Deze grenswaarde geeft aan hoeveel PFAS mensen binnen mogen krijgen, zonder dat dit gevolgen heeft voor de gezondheid.

Voor 22 locaties geldt dat mensen door het eten van één ei per week al meer PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde. De eieren van de overige acht locaties konden maximaal één (op drie locaties), twee (op twee locaties), drie (op twee locaties) of vier keer per week (op één locatie) worden gegeten zonder dat de gezondheidskundige grenswaarde werd overschreden. Op één locatie werd de grenswaarde overschreden bij 15 eieren per week.

In het RIVM-onderzoek is de inname van PFAS berekend via het eten van alleen eieren van hobbykippen. We krijgen echter ook PFAS binnen via andere voedingsmiddelen en drinkwater, de zogenaamde achtergrondblootstelling. Daarom is elke extra inname, bijvoorbeeld via eieren van hobbykippen, onwenselijk.

Het eten van eieren van hobbykippen met hoge gehaltes PFAS zorgt niet direct voor ongunstige gezondheidseffecten. In de risicobeoordeling vergelijkt het RIVM de berekende inname van PFAS met de gezondheidskundige grenswaarde. Boven de gezondheidskundige grenswaarde kan de kans op ziekte toenemen. Hoe meer PFAS mensen binnenkrijgen en hoe langer dit duurt, hoe groter de kans dat het invloed heeft op de gezondheid. Daarom is het wenselijk om onder deze grenswaarde te blijven. Het eten van eieren van hobbykippen levert een grote bijdrage aan de PFAS inname.

In de eieren zit vooral veel van de PFAS-soort PFOS. Deze stof is voor zover bekend niet uitgestoten door het bedrijf Chemours (voorheen DuPont) in Dordrecht. Naast PFOS bevatten de eieren ook een aantal andere PFAS-soorten in onverwacht hoge concentraties. Ook PFOA in het verleden uitgestoten door Chemours worden in de eieren aangetroffen, maar wel meestal in lagere gehalten. GenX wordt niet of nauwelijks aangetroffen in de onderzochte eieren.

De gemeenten Dordrecht, Molenlanden, Papendrecht en Sliedrecht hebben afgelopen najaar opdracht gegeven voor dit onderzoek. Toen in december bleek dat er te veel PFAS in de eieren van hobbykippen zat, hebben zij ook opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de oorzaak: via welke route komt de PFAS in de eieren terecht. Dit onderzoek – onder leiding van adviesbureau Arcadis – loopt nog. Onderzoekers hebben de bodem, het water, het voer, vitamines, anti-wormenmiddel, het nestmateriaal en het verpakkingsmateriaal van het voer onderzocht. Daarin is niets gevonden dat het verhoogde PFAS-gehalte in de eieren kan verklaren. Er wordt als laatste nog gekeken naar de PFAS-gehalten in wormen. Het resultaat wordt de komende weken verwacht. Het RIVM zet het onderzoek naar PFAS in eieren van hobbykippen en de oorzaak daarna voort op landelijk niveau.

De oorzaak van de hoge PFAS-gehalten in de eieren van hobbykippen is onbekend. Op basis van meerdere nationale en internationale onderzoeken is het aannemelijk dat het probleem zich niet beperkt tot Zuid-Holland Zuid. Het RIVM laat weten ook op andere plaatsen in Nederland onderzoek te gaan doen naar PFAS in eieren van hobbykippen én naar de oorzaak van PFAS daarin.

Eieren afkomstig van professionele pluimveehouders (zoals bijvoorbeeld verkocht in de supermarkt) kunnen wel veilig worden gegeten. Dit geldt voor alle eiersoorten in de supermarkt, ook de scharreleieren. Deze bevatten aanzienlijk lagere gehalten aan PFAS. Deze eieren worden regelmatig getest door de eigen branche en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Het RIVM heeft ook voedselproducten onderzocht op PFAS. Hieruit kwam ook dat deze eieren veilig gegeten kunnen worden.

Dan kunt u contact opnemen met GGD Zuid-Holland Zuid via mmk@ggdzhz.nl of 078 – 770 8500. Heeft u klachten of zorgen over uw eigen gezondheid? Neem dan contact op met uw huisarts.