Wat helpt tegen de 'jeukrups'?

Erik is expert op het gebied van de Wet natuurbescherming en natuuronderzoek. Hij adviseert onder andere hoe biodiversiteit past in bijvoorbeeld een omgevingsvisie of –plan of bij het beheren van het groen in de gemeente.

Wat is het precies voor beestje, zo’n rups?

“De eikenprocessierups is de larve van de eikenprocessievlinder, een nachtvlinder. De vlinder legt in september haar eitjes in bomen.” Erik geeft aan dat dit vooral gaat over eikenbomen. “Vanaf april komen de eitjes uit en vormen de rupsen grote nesten in de bomen.” Vervolgens vertelt Erik een leuk feitje: ’s Nachts gaan de rupsen achter elkaar in een rijtje op zoek naar eikenblaadjes om op te eten. Vandaar de naam ‘processie’.”

En is het dier eigenlijk van ‘ecologische waarde’? Of is het een vervelend exoot?

Een exoot is een soort die met behulp van de mens zich heeft gevestigd in een gebied waar die oorspronkelijk niet voorkomt. Dit is volgens Erik niet het geval met de rups: “De eikenprocessierups is afkomstig uit het zuiden van Europa en heeft zich zelfstandig door het warme weer verder naar het noorden verspreid”.

Waarom hoorde je hier vroeger nooit van eigenlijk?

“In 1999 is de rups voor het eerst waargenomen in Limburg. Daarna heeft hij zich verspreid door heel Nederland. Vanwege de vele eikenbomen en het warme weer van de afgelopen jaren komt de rups nu veel meer voor.”

Wat kun je doen om ze tegen te gaan?

“Vaak worden de rupsen bestreden door ze te verbranden of op te zuigen.” Erik dat dit veel tijd kost en erg duur is. “Ook wordt er vaak biologische bestrijding gebruikt door nematoden, hele kleine wormpjes, los te laten. Deze maken alleen alle soorten rupsen dood, dus ook degene die geen overlast veroorzaken.”

Dit klinkt nog niet als een veelbelovende oplossing…

“Nee, dat is het ook niet. De beste oplossing is het stimuleren van natuurlijke vijanden, zoals verschillende soorten vogels en insecten. Dit is duurzaam en op lange termijn houdbaar.”

Hoe moet ik dat voor me zien?

“Steeds meer vogels wennen aan het voorkomen van de rups en gebruiken deze als voedsel. Koolmezen, pimpelmezen, boomklevers, spreeuwen en kauwen eten rupsen. Bomen langs de weg zijn vanwege de veiligheid vaak jonge bomen en leveren weinig nestgelegenheid. Het kan helpen om in eikenbomen nestkasten op te hangen, zodat mezen ruimte hebben om te broeden en de rupsen aan hun jongen kunnen voeren.”

Klinkt goed! En de insecten?

“Gaasvliegen en sluipwespen leggen hun eitjes in de rups, waardoor ze doodgaan”. Maar dat is niet alles. Erik vertelt dat naast vogels, kevers de rupsen ook eten. “De aanwezigheid van deze insecten kan je stimuleren door inheemse bloemen te planten”. Erik sluit af met een laatste goede tip: “minder maaien helpt ook! Dan komen de planten en bloemen vanzelf op en het is ook nog eens goedkoper!”