Jonge kinderen steken vingers en voorwerpen in hun mond. Met een paar eenvoudige maatregelen zorgen ouders ervoor dat kinderen zo min mogelijk in contact komen met lood.
GGD
Lood in mijn tuin?
Lood is een metaal dat vroeger veel gebruikt werd. Bijvoorbeeld op werkplaatsen, bij industrieën of in havens. Ook in producten kwam het veel voor, zoals benzine, verf of in leidingen. Daarom zit het nu op veel plaatsen in de bodem. Dat kan ook in uw achtertuin, moestuin of speeltuin zijn. Lood heeft een negatieve invloed op de gezondheid, vooral bij jonge kinderen. Het is belangrijk dat u het zo min mogelijk binnenkrijgt. Wat kunt u wel en niet doen?
Komt in uw tuin lood voor?
In het verleden werd lood vaak gebruikt bij werkplaatsen, industrieën en havens. Ook zat het in producten zoals benzine, verf of waterleidingen. Het lood is daarna verspreid naar andere plekken, vooral via grondverzet. Denk bijvoorbeeld aan het ophogen van een gebied met verontreinigde grond. Hierdoor heeft de omgevingsdienst zicht op waar lood voorkomt of waar het aannemelijk is dat het voorkomt.
Grote verschillen per locatie
We zien vaak dat lood voorkomt in oude binnensteden, oude kernen en lintbebouwing. Vaak zien we grote verschillen in gehalten, dus hoge gehaltes op de ene plek en weer lage op een andere plek. Twijfelt u of bij u ook (mogelijk) lood in de grond zit? U mag altijd contact met ons opnemen. Dan gaan wij na of er meer bekend is over uw tuin of locatie.
Hoe kunt u lood binnenkrijgen?
Als u lood binnenkrijgt, is dat vooral bij het buiten spelen of (moes)tuinieren. Hoe zit het precies?
Buiten spelen
Lood heeft invloed op het leervermogen van kinderen, vooral bij jonge kinderen (tot ongeveer zeven jaar) is dat zo. Graven kinderen in de grond? Steken ze hun vieze vingers in de mond? Zo kunnen ze grond in hun mond krijgen en daardoor ook bodemverontreinigingen zoals lood. Als de (speel)tuin verhard is, is die kans veel kleiner.
Tuinieren
Groenten en fruit nemen stoffen uit de bodem op. Het wisselt per soort waar in de plant lood terechtkomt. We weten niet precies welke planten makkelijk lood opnemen, maar we hebben wel ongeveer een idee. Fruitbomen en struiken zijn meestal geen probleem. Voor groenten en fruit dat in of dichtbij de grond groeit, verschilt de situatie. Sla neemt bijvoorbeeld makkelijk lood op, aardappels niet.
Tips bij het buitenspelen
- Leg gras, tegels of een schone laag grond op plekken waar kinderen spelen.
- Kies voor een zandbak met schoon zand;
- Laat kinderen hun handen wassen na het buitenspelen;
- Was zelf uw handen na het tuinieren in eigen tuin en voor het eten;
- Trek de schoenen uit bij het naar binnenlopen;
- Stofzuig regelmatig, vooral als u vaak met grond aan de voeten het huis binnenloopt.
Tips bij (moes)tuinieren
- Was groenten en fruit goed. Zorg dat alle grond eraf is.
- Kweek groenten en fruit zoveel mogelijk in plantenbakken met schone tuinaarde. Vooral als het knol-, wortel-, en bladgewassen zijn, die dichtbij of in de grond groeien hebben. Ook bij asperge, rabarber en andere stengelgroente is dat beter. Voor fruitbomen en –struiken zoals bramen maakt dat minder uit.
- Schil groenten die tot de vruchten behoren, zoals komkommer en courgette. Hier zit het eventuele lood namelijk direct onder de schil. Spoel andere groenten en fruit goed af met water of schil deze ook.
- Strooi kalk zodat de grond niet te zuur wordt. Sommige planten nemen lood mogelijk makkelijker op in zure grond. Strooi ook niet te veel kalk. Volg goed de gebruiksaanwijzing op de verpakking op.
- Gebruik compost die goed is gerijpt. Goede compost helpt mogelijk tegen lood, maar slecht gerijpte compost werkt juist tegengesteld.
Regiobreed loodonderzoek in speeltuinen
Wij brachten in kaart in welke speeltuinen lood kon voorkomen. Daarna namen bodemonderzoekers bij 121 speeltuinen monsters. Het onderzoek is positief afgerond. OP geen van de locaties zijn loodgehalten gevonden die gezondheidskundig een belemmering zijn voor de kinderen die in deze speeltuinen spelen. Dit betekent: veilige speeltuinen. Onze bodemdeskundigen bekijken samen met de gemeenten of blootstelling aan grond met daarin een beperkte hoeveelheid lood in speeltuinen nog verder kan worden verminderd. Bijvoorbeeld tijdens regulier onderhoud of door herinrichting.
Bodemonderzoek in volkstuinen
In 2020 is bodemonderzoek gedaan naar lood in volkstuinen op tientallen locaties in onze regio. Het onderzoek moet uitwijzen of ook echt sprake is van lood. De voorlopige resultaten van de onderzoeken zijn inmiddels bekend. Op bijna alle locaties zijn geen directe maatregelen nodig. In de gemeente Zwijndrecht en Gorinchem is nog extra onderzoek nodig, omdat verhoogde waarden aan lood zijn aangetroffen. Dit onderzoek is naar verwachting in de zomer van 2021 klaar.
Eerder onderzoek bij oude stadswijken in Dordrecht
In Dordrecht komt zeer waarschijnlijk lood voor in de bodem van de oudere wijken en de oude binnenstad. Maar ook op andere locaties. Ook in lintbebouwing langs de dijken komt het vaak voor. Als u in Dordrecht of in deze wijken woont, heeft u hier vast al eerder over gehoord. In de afgelopen jaren stond het vaak in de aandacht via campagnes en krantenartikelen. Voor inwoners van oudere wijken en de binnenstad is het sowieso goed om bovenstaande adviezen op te volgen.
Bodemonderzoek in Alblasserdam en Kinderdijk
In 2017 en 2018 voerden wij uitgebreid onderzoek uit naar loodverontreinigingen in West-Kinderdijk (Alblasserdam) en Molenstraat (Kinderdijk). Bij verschillende inwoners namen wij in de tuin bodemmonsters, om zo de hoeveelheid lood te meten. Inmiddels is iedere inwoner die meedeed aan dit onderzoek op de hoogte gebracht van de resultaten. Daar waar het nodig is, vindt ook nog een vervolgtraject plaats. Dan worden maatregelen genomen om de risico’s te beperken. Dit traject loopt nog steeds.
Gaat u een woning kopen of verkopen?
Als een woning verkocht wordt, is de verkoper verplicht om de koper te informeren als er mogelijk een bodemverontreiniging is. Een verontreiniging moet lood valt daar ook onder. De koper heeft ook de verplichting om te informeren naar bodemverontreiniging.
Gaat u aan de slag in uw tuin? Of werkt u veel met grondverzet of -afvoer?
Wilt u in uw tuin graven of grond afvoeren? Laat u bij het uitvoeren van grondwerkzaamheden assisteren door een milieuadviesbureau. Grondverzet op een locatie waar een bodemverontreiniging aanwezig is, valt onder bodemsanering. In de Omgevingswet zijn hiervoor regels opgenomen. Een milieuadviesbureau kan u helpen. Wij hebben voor u meer informatie.
Lood in drinkwater
Sommige oude woningen hebben nog loden drinkwaterleidingen. Hierdoor kan het in het kraanwater komen. Heeft uw huis loden leidingen? Vervang deze. Kan dat niet? Laat elke ochtend de kraan 2 minuten lopen voordat u water gebruikt. Bent u zwanger? Heeft u jonge kinderen, of geeft u uw baby flesvoeding? Dan kunt u het beste flessenwater daarvoor gebruiken. In woningen gebouwd na 1960 zitten geen loden waterleiding.
Hoe zien loden leidingen eruit?
Loden leidingen hebben een onregelmatige vorm, grijzige kleur en een andere dikte dan koperen of kunststof leidingen. Aansluitingen bestaan niet uit koppelstukjes, maar uit een verdikking van de leiding zelf. Tikken op een loden leiding geeft een doffer geluid dan op een andere leidingen.
Hulp van installateur of onderzoek laten doen
Het is niet altijd eenvoudig te achterhalen of het om lood gaat, omdat de meeste leidingen onder de vloer of in de muur zitten, of omdat ze geverfd zijn. U kunt beste een installateur of loodgieter benaderen. Zij kunnen ook een offerte maken voor het vervangen van de leidingen. Ook kunt u voor enkele tientjes een watermonster nemen en deze laten onderzoeken. Via Google vindt u verschillende aanbieders.
Vragen?
Voor specifieke vragen over de gezondheidsrisico’s, kunt u terecht bij de GGD. Heeft u vragen over de kwaliteit van de bodem of regels voor het afgraven en afvoeren van grond? Dan kunt u bij ons terecht.
Als OZHZ zijn we nauw betrokken bij grondverzet en coördineren we uiteenlopende bodemonderzoeken. Dit doen wij voor de hele regio Zuid-Holland Zuid.